Depresja w ciąży i depresja poporodowa – poradnik dla matek

Opublikowane przez Wojciech Wychowaniec w dniu 29 lipca 202229 lipca 2022

Ciąża, poród i okres połogu to prawdziwa burza hormonów w ciele kobiety. Razem z nią następują ogromne, życiowe zmiany – od teraz nie jest odpowiedzialna wyłącznie za siebie, ale także za swoje dziecko oraz traci swego rodzaju wolność. Stres, lęk i czynniki środowiskowe mogą prowadzić do wystąpienia depresji w ciąży i poporodowej. Jakie są ich objawy i przyczyny oraz dlaczego tak ważne jest ich leczenie?

Depresja w ciąży i poporodowa – statystyki

Statystyki są niepokojące – z roku na rok przybywa kobiet, u których diagnozuje się depresję w ciąży lub poporodową. Poniżej przygotowaliśmy dla Ciebie najważniejsze informacje na temat depresji w ciąży:

• najczęściej dotyka ona kobiety, które zaszły w niechcianą ciążę,
• występuje na każdym etapie ciąży, w tym również w III trymestrze (w tym okresie duże znaczenie ma niepokój związany z narodzinami dziecka i czekającą na mamę odpowiedzialnością, lęk przed samym porodem oraz presja społeczeństwa),
• depresja u matki w ciąży może zwiększać ryzyko wystąpienia zaburzeń u dziecka w przyszłości,
• może doprowadzić do wczesnego porodu,

A jak to wygląda w przypadku depresji poporodowej? Zaburzenie to:

• występuje nawet u 10-20% matek (coraz częściej depresję poporodową diagnozuje się także u mężczyzn),
• jeśli jest nieleczone, to może trwać nawet do 9 miesięcy,
• nie zawsze występuje w okresie połogu – u niektórych kobiet depresja pojawia się nawet pod koniec pierwszego roku życia dziecka,
• wpływa na spłycenie więzi między matką a dzieckiem i może powodować opóźnienia w rozwoju niemowlaków.

Zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, zarówno depresja w ciąży, jak i poporodowa może odbijać się negatywnie na zdrowiu fizycznym i psychicznym dziecka. Właśnie dlatego tak ważne jest, aby poszukać pomocy.

Jakie są przyczyny depresji w ciąży i poporodowej?

Zacznijmy od sprawdzenia przyczyn depresji w ciąży. U przyszłych mam najczęściej jest ona wynikiem:

• zaburzeń gospodarki hormonalnej,
• stresu,
• zmian w życiu i ciele kobiety,
• obaw o przyszłość (jak poradzi sobie w roli matki, czy będzie w stanie zaopiekować się dzieckiem),
• złych relacji z najbliższymi osobami, w szczególności z matką i partnerem (ojcem dziecka),
• problemami zawodowymi, finansowymi.

Co ciekawe, depresja w ciąży występuje dość często u kobiet, które przebyły w przeszłości poronienia czy trudne porody. Podobnie jest w przypadku dużej wrażliwości – jeśli przyszła mama jeszcze przed zajściem w ciążę zmagała się z chorobami psychicznymi czy napadami lęku, to istnieje spore ryzyko wystąpienia u niej depresji w ciąży.

W przypadku depresji poporodowej, podobnie jak tej w ciąży, ryzyko jej wystąpienia zwiększa się w sytuacji, gdy u świeżo upieczonej matki zdiagnozowano już wcześniej zaburzenia nastroju i afektywne dwubiegunowe. Do jej przyczyn możemy zaliczyć również:

• brak wsparcia ze strony bliskich (konieczność radzenia sobie samej),
• przewlekłe zmęczenie i brak snu,
• czynniki genetyczne,
• złą relację z ojcem dziecka,
• negatywne postrzeganie ciąży albo macierzyństwa,
• lęk i obawę związane ze zdrowiem, rozwojem i wychowaniem dziecka.

Warto pamiętać, że mimo wszystko u większości kobiet występuje baby blues, który nie jest tak niebezpieczny, jak depresja poporodowa. Choć objawy mogą być podobne, to jednak mijają po dość krótkim czasie. Zazwyczaj jest to około 10-14 dni. Jeżeli jednak utrzymują się one dłużej, to znak, że należy poszukać pomocy. Możesz umówić się na konsultacje w The Presja – zapewnimy Ci profesjonalne wsparcie w tak wymagającym czasie.

Depresja w ciąży i poporodowa – objawy. Co powinno zwrócić Twoją uwagę?

Zarówno depresja w ciąży, jak i poporodowa ma następujące objawy:

• poczucie winy,
• obniżenie samooceny i poczucia wartości,
• drażliwość,
• brak apetytu,
• bezsenność,
• anhedonia,
• problem z wykonywaniem codziennych, nawet najprostszych obowiązków,
• przewlekłe zmęczenie,
• brak ochoty na seks,
• stany lękowe,
• brak energii,
• problemy z pamięcią.

Oczywiście, nie mówimy o depresji tylko wtedy, gdy wystąpią wszystkie wymienione objawy. Warto być czujnym, ponieważ nieleczona choroba może mieć poważne skutki i dla mamy, i dla dziecka. W najbardziej ekstremalnych przypadkach kobiety w ciąży i karmiące piersią zaczynają nadużywać alkoholu i przyjmować niedozwolone leki, mają myśli samobójcze, próbują samoistnie wywołać poronienie lub zrobić krzywdę dziecku, a nawet popełnić samobójstwo.

Jak leczyć depresję w ciąży i poporodową?

Wiesz już, jak wyglądają statystyki i przyczyny depresji w ciąży i poporodowej oraz znacz ich objawy. A jak to jest z leczeniem – czy jest w ogóle możliwe zarówno w stanie błogosławionym, jak i podczas karmienia piersią? Oczywiście, że tak. Nie należy czekać ze skorzystaniem z pomocy, ponieważ pogłębiająca się depresja może być tragiczna w skutkach, o czym wspominaliśmy już powyżej. Nie należy także leczyć się samodzielnie!

Pierwszym i najważniejszym krokiem jest zapisanie się na konsultację psychologiczną. Już sama psychoterapia może przynieść dobre efekty. W przypadku silnej depresji w ciąży i poporodowej można udać się również do psychiatry – w niektórych sytuacjach przepisze on leki, jednak wyłącznie wtedy, gdy jest to niezbędne dla jej zdrowia i życia. Dotyczy do przede wszystkim depresji w ciąży, ponieważ składniki leków psychotropowych przedostają się do płodu i mogą mieć negatywny wpływ na rozwój dziecka.