Depresja sezonowa – mity i fakty

Opublikowane przez Wojciech Wychowaniec w dniu 29 lipca 202229 lipca 2022

Wiele osób nazywa depresją sezonową każde pogorszenie nastroju spowodowane brakiem słońca i coraz chłodniejszymi dniami. Choć przygnębienie w okresie jesiennym dotyka wielu z nas, to w niektórych przypadkach zamienia się w poważny problem, czyli depresję sezonową, nazywaną również sezonowym zaburzeniem afektywnym (po angielsku: SAD lub seasonal affective disorder). W dzisiejszym artykule przybliżamy ten temat, obalając mity i potwierdzając fakty związane z jesienną depresją. Zapraszamy do lektury!

Depresja sezonowa – co to takiego?

Depresja sezonowa, nazywana także SAD, występuje częściej, niż mogłoby się wydawać. Na świecie diagnozuje się ją u od 4 do nawet 10% społeczeństwa. SAD jest zaburzeniem o cyklicznym przebiegu. Oznacza to, że nie trwa cały rok. Zamiast tego pojawia się głównie w sezonie jesienno-zimowym, a epizody depresyjne kończą się zazwyczaj w momencie nadejścia wiosny. Wtedy następuje poprawa samopoczucia, która trwa do zakończenia lata/jesieni, kiedy następuje nawrót epizodów depresyjnych.

Skąd się bierze jesienna depresja?

Jak wspomnieliśmy już wcześniej – jesienna depresja jest bezpośrednio związana z pogodą. Za jej główną przyczynę uznaje się skrócenie długości dnia i nocy, a co za tym idzie – coraz mniejszą ilość światła słonecznego. Ważnym wątkiem są też zaburzenia poziomu witaminy D tzw. witaminy słońca. Sądzi się, że za zwiększenie podatności na depresję sezonową mogą wpływać również geny.

Nie bez znaczenia jest niższy poziom serotoniny, który można zaobserwować nie tylko w przypadku SAD, ale także zwykłej depresji. Razem z nim zostaje zaburzona równowaga melatoniny (hormonu snu), co uniemożliwia zachowanie zdrowego, prawidłowego rytmu snu.

Jak rozpoznać depresję sezonową? Objawy SAD

Jakie objawy powinny Cię zaniepokoić? Wskazaniem do skorzystania z pomocy specjalisty są charakterystyczne dla jesiennej depresji symptomy. Zaliczamy do nich przede wszystkim:

• brak energii,
• pogorszenie nastroju, smutek i przygnębienie,
• problemy ze snem (bezsenność lub możliwość przesypiania całych dni),
• przewlekłe zmęczenie,
• brak motywacji do działania,
• obniżone libido,
• płaczliwość,
• wycofanie z życia społecznego, unikanie kontaktu z najbliższymi,
• problemy z apetytem – jego całkowity brak lub zwiększone łaknienie (zajadanie nerwów),
• spadek poczucia wartości i samooceny,
• frustrację, drażliwość i gniew,
• brak poczucia radości,
• problemy z podejmowaniem decyzji.

Depresja sezonowa – najważniejsze fakty, które warto znać

Jesienna depresja jest poważnym problemem. Niestety, w społeczeństwie nadal krąży wiele mitów, które sprawiają, że jest ona bagatelizowana. Najlepszym sposobem na walkę z mylnymi informacjami jest poznanie najważniejszych faktów na temat depresji sezonowej. Poniżej przygotowaliśmy dla Ciebie listę najważniejszych z nich.

• Depresja sezonowa występuje czterokrotnie częściej u kobiet niż u mężczyzn.
• Wraz z wiekiem można zaobserwować zmniejszenie częstotliwości występowania sezonowych epizodów depresyjnych.
• Szacuje się, że na depresję sezonową cierpi nawet do 800 tysięcy ludzi.
• Jesienną depresję można leczyć farmakologicznie, wprowadzając zmiany w stylu życia, zapisując się na psychoterapię lub korzystając z fototerapii (ekspozycji skóry na specjalne światło, które rekompensuje zmniejszoną ilość słońca).
• Choć istnieje ryzyko, że całkowite wyleczenie depresji sezonowej nie będzie możliwe, to dobranie odpowiedniego leczenia wpłynie na znaczną poprawę jakości codziennego życia.
• Pierwsze objawy jesiennej depresji można zauważyć na przełomie października i listopada. Trwają zazwyczaj do marca/kwietnia.

Obalamy mity na temat jesiennej depresji

Największym mitem związanym z jesienną depresją jest przekonanie, że minie sama. Tak jak zwykła forma zaburzenia, tak i SAD wymaga skorzystania z pomocy specjalisty, zwłaszcza jeśli towarzyszące jej objawy wpływają negatywnie na codzienne funkcjonowanie oraz życie zawodowe i prywatne.

Co ciekawe, fakt, że depresja rozpoczęła się w sezonie jesienno-zimowym, wcale nie oznacza, że jest ona automatycznie zaburzeniem typowo sezonowym. Czasami występujące objawy mogą być spowodowane depresją kliniczną, która nie minie wraz z nadejściem wiosny i lata.

Dobrze również pamiętać, że nie każde pogorszenie nastroju oznacza automatycznie depresję sezonową. Czasami może stać za nimi zmęczenie, wypalenie zawodowe, skutki uboczne przyjmowanych leków, nieodpowiednio zbilansowana dieta albo inne problemy ze zdrowiem, na przykład niedoczynność tarczycy. Jeżeli podejrzewasz u siebie jesienną depresję – skonsultuj się z lekarzem, który na podstawie przeprowadzonego wywiadu skieruje Cię do odpowiedniego specjalisty.