Psycholog, psychoterapeuta czy psychiatra?

Opublikowane przez Wojciech Wychowaniec w dniu 5 maja 20215 maja 2021

Marta Koczurek

W tym artykule dowiesz się:

• Kim jest psycholog?
• Czym zajmuje się psychoterapeuta?
• Jak pracuje psychiatra?
• Do kogo udać się z problemem?

Szukając pomocy z zakresu zdrowia psychicznego, możemy spotkać się z przynajmniej trzema rodzajami specjalistów – psychologami, psychoterapeutami oraz psychiatrami. Nie dla każdego różnice między ich kompetencjami są oczywiste i nie wszyscy wiedzą, do kogo powinno się udać, aby otrzymać wsparcie. 

Pierwszym podstawowym kryterium różnicującym te profesje są studia ukończone przez danego specjalistę. Psycholog to osoba, która ukończyła jednolite studia z tytułem magistra psychologii, natomiast psychiatra to lekarz, absolwent kierunku medycznego, który ukończył dodatkową specjalizację z zakresu psychiatrii. Zarówno psycholog, jak i psychiatra mogą zostać psychoterapeutami po ukończeniu 4-letniej szkoły terapeutycznej w wybranym przez siebie nurcie (o tym jaki nurt psychoterapii wybrać, można przeczytać tutaj: https://thepresja.pl/2020/11/30/jaki-nurt-terapii-wybrac/). Jednak, nie tylko absolwenci psychologii i medycyny mogą zostać psychoterapeutami. Do szkoły psychoterapeutycznej o przyjęcie mogą starać się również osoby posiadające tytuł magistra pedagogiki, resocjalizacji, socjologii i pielęgniarstwa lub innych nauk pokrewnych. Warto dowiedzieć się o wykształceniu wybranego specjalisty, aby mieć pewność co do jego kompetencji. Podsumowując:

• Psycholog – osoba, która skończyła 5-letnie studia magisterskie 
• Psychoteraputa – osoba, która skończyła specjalistyczne szkolenie w szkole terapeutycznej w danym nurcie, bądź jest w trakcie szkolenia 
• Psychiatra – osoba, która ukończyła studia medyczne oraz specjalizację psychiatryczną 

Patrząc z perspektywy problemu, z którym mamy zamiar wybrać się do specjalisty, możemy posłużyć się pewnego rodzaju uproszczeniem: rolę i zakres pracy psychologa dokładniej będzie opisywało jego doświadczenie oraz dodatkowa edukacja, zdobyta np. poprzez odbyte szkolenia z danego zakresu, tak więc będziemy mogli skorzystać z pomocy psychologa m.in.: w poradniach zdrowia psychicznego, przy wykonywaniu testów zawodowych, w szkole, przy orzecznictwie, w szpitalu (nie tylko psychiatrycznym, ale również jako pomoc dla pacjentów i ich rodzin, np. na oddziałach onkologicznych, ginekologicznych, kardiologicznych itd). Psychologowie mogą również pracować w ośrodkach interwencji kryzysowej lub telefonach zaufania, jednak praca w tych miejscach opiera się raczej na współpracy specjalistów z różnych dziedzin, m.in. prawników, psychiatrów itd., a więc wizyty w tego typu placówkach nie będą opierały się jedynie na kontakcie z psychologiem. 

Psychoterapeuta z kolei, będzie mógł udzielić pomocy głównie wtedy, kiedy borykamy się z kryzysem psychicznym, spadkiem motywacji, problemami emocjonalnymi i innymi trudnościami przekładającymi się na nasze gorsze funkcjonowanie i samopoczucie. Często zdarza się tak, że aby móc uczestniczyć w psychoterapii, najpierw należy zgłosić się do lekarza psychiatry w celu dobrania odpowiedniego wsparcia farmakologicznego. Efekty niektórych leków psychiatrycznych mogą zostać zauważone dopiero po kilku tygodniach od rozpoczęcia ich przyjmowania, dlatego ważne jest, aby w tym okresie korzystać ze wsparcia najbliższych. Istotną sprawą jest również, aby powiedzieć psychoterapeucie o przyjmowanych przez siebie lekach. 

Spośród omawianych specjalistów, tylko psychiatra może przepisywać leki i ustalać ich dawki. Do psychiatry powinniśmy zgłosić się, m.in. kiedy towarzyszy nam obniżony nastrój, bezsenność, ataki paniki, napady lęku, dolegliwości psychosomatyczne lub czujemy inne niepokojące zmiany w naszym samopoczuciu i funkcjonowaniu. 

Warto również podkreślić, że profesjonalny i odpowiedzialny specjalista będzie znał zakres swoich kompetencji, a więc jeśli zgłosimy się do niego z problemem, który nie leży w ich zakresie, powinniśmy zostać o tym poinformowani oraz skierowani do przedstawiciela odpowiedniej profesji. 

Nie bójmy się także pytać osób, do których się zgłaszamy o ich doświadczenie, wykształcenie i kompetencje. 

Marta Koczurek

Projekt The Presja działa na rzecz zwiększania świadomości ludzi w zakresie zdrowia psychicznego, szczególnie w zakresie depresji. Finansujemy także psychoterapię dla osób potrzebujących. Jeśli bliska jest Ci nasza misja zostań Patronem projektu THE PRESJA. Każde 10 złotych ma znaczenie.

Literatura: 

• Lauber, C., Nordt, C., Falcato, L., Rössler, W. (2001). Lay recommendations on how to treat mental disorders. Social psychiatry and psychiatric epidemiology, 36(11), 553–556. https://doi.org/10.1007/s001270170006
• Sterna, W., Sterna, A. (2016). Psychoterapia a farmakoterapia- czy można je łączyć? Psychiatria, 13(2), 84-91.
• Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U.1994r. Nr 111, poz. 535).
• Ustawa z dnia 5 grudnia 1996r. o zawodzie lekarza i lekarza dentysty (Dz.U.1996r. Nr 28, poz. 152).
• Ustawa z dnia 8 czerwca 2001r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów (Dz.U.2001r. Nr 73, poz. 763).
• Zimbardo, P.G, Gerigg, R. J. (2012). Psychologia i życie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.